Leon VIII (urodzonyw Rzymie, około 915 roku, zmarł w Rzymie, 1 marca 965 roku)
Syn Jana z Rzymu.
Papież, Biskup Rzymu, Wikariusz Jezusa Chrystusa, Następca i Książe Apostolski, Najwyższy Biskup Kościoła, Patriarcha Świata od 4 grudnia 963 roku do 26 lutego 964 roku i od 23 czerwca 964 roku do 1 marca 965 roku.
Przed wyborem na papieża był świeckim protoscriniariusem, tzn. głównym notariuszem pałacu laterańskiego. Wybrany 4 grudnia 963 roku podczas synodu rzymskiego, za zgodą cesarza Ottona I "Wielkiego" - kiedy złożono z urzędu Jana XII - w ciągu jednego dnia otrzymał wszystkie święcenia oraz 6 grudnia 963 roku został konsekrowany. Naruszało to prawo kanoniczne, dlatego niekiedy bywa zaliczany do grona antypapieży.
W listopadzie 963 roku na synod rzymski wezwano Jana XII, by oczyścił się ze stawianych mu zarzutów (krzywoprzysięstwo, kazirodztwo, profanacja). Kiedy na synod dotarł cesarz Otton I, Jan XII zbiegł do Tivoli ze skarbcem papieskim. Gdy jednak tylko nadarzyła się okazja, 3 stycznia 964 roku wzniecił w Rzymie zamieszki, wymierzone w Leona VIII i cesarza. Wojska cesarskie stłumiły je, ale po wymarszu Ottona I z Rzymu Jan XII powrócił do władzy, a Leon VIII znalazł schronienie u cesarza. Tymczasem na synodzie w Bazylice św. Piotra Leon VIII został przez Jana XII 26 lutego 964 roku złożony z urzędu i jako uzurpator ekskomunikowany, a wszystkie święcenia, których zdążył udzielić, uznano za nieważne.
Jana XII osądzono in absentia. Uznano go winnym kazirodztwa, cudzołóstwa i morderstwa, po czym usunięto z urzędu. Otton wymagał by na miejsce Jana powołać kapłana cieszącego się odpowiednim szacunkiem, ale synod nie mógł takowego znaleźć. W związku z tym wybrano Leona VIII, który był osobą świecką. Taka forma wyboru papieża nie przypadła wszak do gustu Rzymianom. Działający w XVIII wieku Cypriano de Valera pisał: "te występne kobiety, z którymi ostatni papież obcował, powstały i zaatakowały żołnierzy Ottona. Wtedy Otton ponownie zdobył miasto w krwawej bitwie, choć tym razem nie udało się utrzymać władzy. Ostatecznie Jana XII przyzwano i przywrócono papiestwo dzięki sile ladacznic". Jan ekskomunikował Leona VIII, a następnie rozpoczął prześladowanie tej części kleru, która udzieliła poparcia Leonowi. Jednego poddano biczowaniu, innemu obcięto rękę, trzeciemu dwa palce i nos, a także wyrwano język. Lista ofiar z pewnością byłaby znacznie dłuższa, gdyby nie nagła śmierć Jana XII, która nastąpiła 14 maja. Został przyłapany przez męża swojej kochanki "na akcie cudzołóstwa". Oburzony mąż miał go zasztyletować lub - według innych świadectw - uderzył go w tył głowy młotkiem. Cios sztyletu czy młotka okazał się śmiertelny. Jan XII miał w chwili śmierci zaledwie dwadzieścia cztery lata. Okoliczności śmierci papieża stały się inspiracją do wielu żartów. Mówiono, że miał szczęście umrzeć w łożu, aczkolwiek nie własnym. Na miejsce Jana wybrano Benedykta V w 964 roku, lecz Otton wciąż pragnął osadzić tam swego człowieka, Leona VIII. Oblegał więc, miasto, które początkowo stawiało zacięty opór. Trwało to wszak tylko do czasu, gdy wybuchła zaraza i zaczęły kurczyć się zapasy żywności. W końcu 23 czerwca bramy miasta otwarto i wyrzucono przez nie Benedykta. Leon VIII rozerwał jego szaty i zesłał na wygnanie.
Po śmierci Jana XII lud rzymski prosił cesarza o zgodę na wybór kardynała-diakona Benedykta, ale Otton I odmówił i 23 czerwca 964 roku przywrócił do władzy Leona VIII. Rzymianie wybrali jednak Benedykta i nie chcieli wpuścić do Rzymu Leona; ustąpili dopiero wtedy, gdy po oblężeniu Rzymu przez wojska cesarskie w mieście nastał głód. Leon VIII objął wtedy swój urząd i podczas synodu w Bazylice św. Jana na Lateranie pozbawił Benedykta V godności papieskiej, pozostawiając mu tytuł diakona, a następnie deportował go do Hamburga.
Źródła historyczne uznają Leona VIII za człowieka pobożnego i godnie sprawującego swój urząd. Papież zmarł w Rzymie i został pochowany w Bazylice św. Piotra.
Żródła:
"Poczet papieży" - Michał Gryczyński
"Poczet papieży" - Jan Wierusz Kowalski.
"Życie seksualne papieży" - Nigel Cawthorne
Leo VIII w "Geneall" tłumaczenie: Bogdan Pietrzyk
USTAWA z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz.U. 1994 Nr 24 poz. 83 z późn. zmianami)
Bogdan Pietrzyk